Filmy kłamstwo, film czarno-biały, satyra

Dzień z życia dwóch sprzedawców, Dante'ego i Randala, którzy spędzają swój czas w pracy denerwując klientów, dyskutując o filmach i grając w hokeja na dachu sklepu.

Odstawiony we frak bezrobotny nędzarz Nikodem Dyzma stara się o pracę fordansera w warszawskim nocnym lokalu. Jednak właściciel oświadcza, że Dyzma jest prowincjuszem i nie daje mu angażu. Szczęśliwym trafem Dyzma znajduje na ulicy zaproszenie na bal wyższych sfer. Idzie tam z zamiarem oddania zaproszenia właścicielowi, licząc na suty napiwek. Przez omyłkę służący biorą go za ważnego gościa i wpuszczają na raut. Tam chamskie zachowanie Dyzmy otwiera mu drzwi do oszałamiającej kariery.

Tytułowe monidło to kiczowaty portret namalowany na podstawie zdjęcia ślubnego, na którym para młodych jest ubarwiana. Takim fachem trudni się Karol Pieczarkowski, domokrążca oferujący ludziom monidła. Pewnego dnia puka do drzwi Władka Kamińskiego. Trafił dobrze, w domu nie ma żony Władka, więc bez trudu namówił go na dwa monidła, mało tego: dodatkowo nieźle popił i pojadł, a Władek zapłacił mu jeszcze akonto przyszłych portretów dopiero co otrzymaną wypłatę. Oszust wymyka się w chwili, gdy do domu wraca Kamińska. Awantura na całego, na nic kwiatki, na nic przeprosiny i następna pensja. Co ich może pogodzić?